Azerbaycan - آذاربیجان

ایرانك شمال غرنی حدودنده واقع برولایتیدر. كه شرقاً كیلان ولایتی وروسیه نك النده بولنان بحر حزز ساحلیله، شمالاً روسیه حدودینی آیران (آراس) نهریله، غرباً حدود عثمانیه ایله یعنی بایزید سنجاغی وكردستانله جنوباً دخی ایرانك النده بولنان كردستانله وعراق عجمی ایله محدود و محاطدر. اصل اسم قدیمی (آذر با-

یكان) ویا (آذر آبادكان) اولوب، بو تعبیر ((حافط نار)) معناسنه كلمكله، ابتدا بر بیوك آتشكده یه، و بعده تعمیم صورتیله بو آتشكده نك بولنمش اولدیغی تبریز شهرینه و نهایت مركزی تبریز اولان بوولایته علم اولمشدر. دیكر بر روایت واحتماله كوره ده، (آذر بایجان) اسمی (آتروپاتنه) دن محرف اولوب، بو ده اسكندرك سردارلرندن (آتروپاتوس) ە نسبتله حاصل اولمش بر اسمدر؛ چونكه مرقوم آتروپاتوس اسكندرك وفاتنده اوراده اعلان استقلال ایده رك، (آتروپاتنه ) اسمیله كوچك بردولت تشكیل ایتمشیدی. واقعا، روما دولتی زمانندن قالمش اولان لاتین ویونان تاریخلرنده آذر بایجانك اسمی (آتروپاتنه) دیه ذكر اولندیغی كبی، بعض پهلوی اثر لرده دخی (آتروپاتكان) صورتنده ایسه ده، تواریخ فارسیه ده وارمنی تاریخلرنده (آدربادكان) ویا (آذربایكان) صورتنده محرر اولدیغندن، بر نجی احتمال دها قوی كورینور. سام ابن نوحك نسلندن (آذر) اسمنده بر ذاته، و‌یاخود شاپور ذی الاكتاف زماننده ظهور ایله ادعای نبوت ایتمش اولان (آذر باد) اسمنده برآدمه نسبتله، بومملكتنك (آذر بایجان) تسمیه اولنسی روایتی اسیه شایان قبول د٣كلدر. مملكت طاغلق اولوب، علی الخصوص حدود شرقیه وغربیه سی بررصره جبال ایله محدود اولدیغی حالده، ْ٣٦ عرض شمالیدن َ٥۰ ْ٣٨ یه، و َ٥۰ ْ٤١ طول شرقیدن َ٢٥ ْ٤٦ یه قدر ممتد‌ اولور. جنوب شرقیدن شمال غربی طوغری اولان طول اعظمی علی التخمین ٥۰۰ ، و شرقدن غربه او‌لان عرضی دخی ٤۰۰ كیلومتره‌ قدر اولدیغی حالده، اهالیسی یدی سكز یوز بیك كشیدن زیاده دكلدر. حدوسطی اوله رق مملكتك حذای بحردن ارتفاعی ١٢۰۰ دن ١٥۰۰ متره یه قدر اولوب، اك یوكسك طاغلری ٤٧٥٢ متره ارتفاعی اولان (سوالان) طاغیله ٣٥۰٥ متره ارتفاعی بولنان (سهند) طاغیدر، كه ایكیسنك دخی یوقاری طرفلری داىٔمی صورتده قار ایله مستوردر. بو ایكی طاغك برنجیسیله كردستان طغلری آره سنده (رومیه) كولی بولنیور. كه بونك سطحی حذای بحردن ١٢٥۰ متره‌ یوكسكدر. مملكتك طوپراغی اراضىْ بر كانیه دن اولوب، غاز چیقاریر یرلری ونفط قویولری چوق اودیغی كبی، زلزله لری دخی پك صیق اولوب، قصبه لری وعلی الخصوص

مركزی اولان تبریز شهری دفعاتله خراب اولمشدر. زمان جاهلیتده آتشلكده لرینك كثرتی وبلكه (آذربایكان) تسمیه اولنمسی دخی بر آتش داىٔمی حالنده اولان بركان ونفطلرینك كثرتندن ایلری كلمشدر. هواسی عمومیت اوزره معتدل ایسه سه، قیشین مرتفع یرلرنده صوىٔوق، ویازین ده آلچق محللرنده صیجاق زیاده جه در. ایرانك ساىٔر طرفلری خلافتده اوله رق، آذربایجانك صولری بول اولوب، علی الخص ص رومیه اووه سیله ساىٔر دوز محللری پك منبتدر. هرنه قدر كه بحرحزز سواحلی قدر خدایی نابت اشجاری واورمانلری یوغسیه ده، اشجار مثمره سی وسوكود، چنار، قواق كبی آغاجلری شهر وقریه لرینك اطرافنده او قدر چوقدر. كه اوزاقدن اورمان كبی كورینورلر. اراضیسی جنوبات متنوعه ایله برابر انواع میوه لر وعلی الخصوص غایت كوزل بر اوزوم ویرر، كه بوندن مشهور شراب باپیلور. تبریزك شرق جهتنده كومش، آرد بیلك قربنده باقیر وساىٔر بعض طرفلرده دخی پك ایی دمیر معدنلری بولنیورسه ده، اودونك قلتندن اخراج اولنه میور؛ آنجق اخیراً مملكتده كمور معدنی بولندیغی دخی تحقق ایتمش اولدیغندن، اكر ابتدا كمور چیقاریلوبده، بعده بونك واسطه سیله اوته كی معدنلر دخی ایشلنیلیرسه، مملكتك ثروتی پك چوق آرتوب، پارلاق براستقبالی اوله بیله جكدر. تبریزك جوارنده كی طاغلرده یشم وبیاض مرمر بولنیور. مملكتك مرعالری دخی چوق اولوب، خیلی حیوانات وعلی الخصوص كوزل بر جنس آت یتیشدیریلور. اورانك آتلری (میدیه) دولتی زماننده دخی مشهور ایدی. مرعالرینك كثرتی اسكیدن بری تركمن عشیرتلرینی جلب ایده كلمش اولدیغندن، آذربایجانك همان هر طرفنده تركمنلره مخصوص اولان بر نوع تركجه لسان عمومی حكمنه چكوب، فارسی یالكز بیوك شهرلرنده سویلنیور. شمال غربی جهتنده (آراس) نهری جوارلرنده ارمنیلر، وجنوب غربی جهتنده (رومیه) كولنك جوارلرنده دخی كردلر كثرت اوزره بولنیورلر. آذربایجان مملكتی ١۰ ((تومان)) یعنی قضایه منقسم اولوب، بونلر دخی: تبریز، مشكین، خوی، سره، جورس، مراند، مراغه، غولستان، آردبیل، خلخالی قضالریدر. انكلبز سیاحلرندن (مونتایت) عباس میرزانك امریله مملكتك هر طرفنی كزه رك، احوالنی مكمل صورتده یازمشدر.