Andes - آند

پنامه برزخندن تاپاتاغونیانك منتهای جنوبنه دك شمالدن جنوبه و آمریقای جنوبینك جهت غربیه سنده و بحر محیط كبیر سواحلیله متوازیاً اوزانان بیوك بر سلسلۀ جبالدر، كه آمریقای شمالی و وسطی یی دخی بر یاندن بر یانه

شق ایله بو قطعۀ جسیمه نك منتهای شمال غربیسندن منتهای جنوبنه دك ممتد اولان بیوك سلسله نك نصف جنوبیسی حكمنده در. آند سلسله سی آمریقای جنوبینك منتهای جنوبندن باشلایوب، پاتاغونیانك صوىٔوق و حزین سواحلی بوینجه بر تك صیرت صورتنده اوزانه رق، ْ٤٤ عرض جنوبیده شیلی یه دخول ایله، كیتدكجه یوكسلمكه باشلایه رق، َ٤١ ْ٣٢ عرض جنوبیده بتون سلسله نك اك مرتفع ذروه سی اولان (آقونقاغوآ) شاهقه سنی تشكیل ایدر. ْ٢٣ عرض جنوبیده بولیویا حدودینه كیرنجه، جنوبدن شماله اولان استقامتنی بر آز تبدیل ایله، شمال غربی یه طوغری دونمكله برابر، ایكی صره یه آیریله رق، بو ایكی صره نك بیننده (دزاغوآدرو) نامیله معروف مرتفع بر حوضه تحصل ایدر. بو حوضه یكی دنیانك بر تیبتی حكمنده اولوب، فرانسه نك اوچ ربعی و سعتنده اولدیغی حالده، حذای بحردن ارتفاعی ٤۰۰۰ متره دن آشاغی دكلدر. بو واسع حوضه نك اقصای شمالنده ارتفاعجه دنیانك ایكنجی موقع مسكونی اولان (پوتوسی) قصبه سی و بر اوجنده دخی اسكی (اینقا) لرك پایتختی اولان (قوزقو) شهری، و بو ایكی شهرك آره سنده ده آمریقای جنوبی كوللرینك اك بیو كی اولان (تیتیقاقه) كولی بولنیور، كه دنیانك اك مرتفع كولیدر. آند سلسله سنك ایكی صره سی بو حوضه یی داىٔراً مادار احاطه ایدوب، اطرافنده (ساهامه)، (سوراته)، (ایلیمانی) شاهقه لرینی تشكیل ایدر. ْ١۰ َ٣۰ عرض جنوبیده واقع اولان (پاسقو) كومش معدنی جوارنده آند سلسله سندن دها بر صره آیریله رق، اوچ صره سی متوازیاً (اقوآدور) حدودینه طوغری اوزانیرلر. آنجق ارتفاعلری بر آز تناقص ایدر. اقوآدور حدودنده ینه ایكی صره یه منحصر قالیرسه ده، ارتفاعی آرتوب، تام خط استوانك آلتنده (شیمبوراچو) و (قوتوپاقسی) دنیلن ایكی جسیم و غایت مرتفع بر كانك اطرافنده بر چوق بركانلر، و بو بركانلر داىٔره سنك اورته سنده مشهور (كیتو) وادیسی بولنیور. اقوآدورك شمال طرفنده ایكی صره برلشوب، جسیم و غایت مرتفع بر تك صره حاصل اولور، و بو حالده قولومبیا حدودینه كیررسه ده، اوراده ینه اوچ صره یه آیریلوب، یلپازه صورتنده آچیلیر. بو اوچ شعبه دن شرق طرفنده بولنانی (ماندلنه) نهرینك

شرقنده اولوب، اورنوق ایرماغنه بر چوق نهرلر دوكر، و ْ١۰ عرض شمالیده قاراقه طاغلرینه منتهی اولور. (ماندلنه) ایله (قاوقه) نهرلری آره سنده اولان وسطی شعبه نك اك مرتفع محلی (تولیما) بركانیدر، كه خط استوانك شمالنده كی ذروه لرك اك یوكسكی اولوب، ٥٦١٦ متره ارتفاعی واردر. بو شعبه كیتدكجه اینه رك آنتیل دكیزی سواحلنه قدر ممتد اولور. قاوقه نهریله بحر محیط كبیر ساحلی آره سنده اولان غربی شعبه سی ایسه (داریان) برزخندن آمریقای وسطی یه داخل اوله رق، آمریقای شمالی سلسله سیله كسب ارتباط ایدر. ْ٥٣ عرض جنوبیده واقع ماجلان بوغازندن ْ٨ عرض شمالیده واقع داریان برزخنه قدر (آند) سلسله سنك طولی ٧٢۰۰ كیلومتره در؛ اك كنیش محلنده عرضی ٣۰۰ كیلومتره یه قریب، و اك طار محلنده دخی ٩۰ كیلومتره در. صرتنك بحر محیط كبیر ساحلندن اك زیاده تبعد ایتدیكی محل شیلیده ْ٣٥ ایله ْ٤۰ عرض جنوبی آره سنده اولوب، اوراده ساحلدن ٢٦۰ كیلومتره اوزاقدر. اك زیاده تقرب ایتدیكی محل دخی ْ١٨ عرض جنوبیده اولوب، اوراده صرتی ساحلدن آنجق ٣۰ كیلومتره لك مسافه ده در. بو اوزون سلسله نك اقسامی چكدیكی مملكتلرك اسملرینه اضافتله تفریق اولنه رق، اك مرتفع ذروه لرینك ارتفاعی بر وجه زیردر : شیلی و آرجنتین (آند) سلسله سی آقونقاغوآ ذروه سی ٦٨٩٤ متره توپونغاتو )) ٦٧١٩ )) بولیویا (آند) سلسله سی ساهامه )) ٦٨١٢ )) پارنیاقوته )) ٦٦١٤ )) پوماراپه )) ٦٦١٣ )) نوادوده سوراته )) ٦٤٩۰ )) نوادوده ایلیمانی )) ٦٤٥٦ )) پرو، اقوآدور، قولومبیا وونزوىٔلا (آند) سلسله لری شیمبورازو ذروه سی ٦٥٣۰ متره میستی ده آركیپا )) ٦١٩۰ )) شیپیقاتی )) ٦۰١٨ )) قایامبه اورقو )) ٥٩٥٤ )) آنتیانه )) ٥٨٣٣ )) قوتوپاقسی )) ٥٧٥٢ ))

پیشوپیشو )) ٥٦٧۰ )) تولیما )) ٥٥١٥ )) ایلینیسا )) ٥٣١٤ )) اینشوقایو )) ٥٢٤۰ )) پوراسه )) ٥١٩٢ )) پیشینشا )) ٤٨٥٣ )) نوادوده قورازون )) ٤٨١٤ )) نوادو مریدا )) ٤٥٨۰ )) (آند) سلسله سنك خط استوایه قریب اولان محللرنده ٤٨۰۰ متره دن یوكسك اولان یرلری داىٔمی صورتده قارله مستور اولوب، جنوبه طوغری كیدلدكجه داىٔمی قارلرك حدودی آشاغی اینه رك، شیلیده ٢٥۰۰ متره دن یوكسك اولان یرلری داىٔمی قارلرله مستوردر. عمومیت اوزره سلسله نك شرق جهتنده قارلر دها چوق اولوب، دها آشاغی یه قدر اینر. خط استوایه قریب اولان محللرنده دخی هوا ارتفاعله كسب اعتدال ایدیورسه ده، التریق زیاده اولوب، اكثریا كیجه لری مدهش بوره لر ظهور ایدر، و بعض یرلرده كثرتله طولو یاغار. سلسله نك مرتفع محللرنده كیجه لر غایت كوزل اولوب، علی الخصوص خط استوا جوارلرنده كوك یوزی زیاده سیله ماىٔی ویلدیزلر پك پارلاق كورینور. آند سلسله سنك اساسی غرانیتدن عبارت اولوب، باشلیجه سواحلده چبلاق حالنده كوریلن بو طبقۀ ابتداىٔیه نك اوستنده كلس، شیست، میقا شیست، پورفیر وبازالت طبقه لری دخی تشكل ایتمشدر. پورفیر وبازالت اراضیسی بعض محللرده ستونلر ودیوارلر صورتنده كوزیلوب، طاغلره جسیم سرایلر خرابه لری شكلنی ویرر. مستحثاتی نسبةً آز ایسه ده، ینه آمریقایه مخصوص بر چوق حیوانات مستحاثه، و علی الخصوص ٢٣۰۰ و ٢٨٧٥ ارتفاعلرنده (ماموت) دن چوق فرقلی بر نوع جسیم فیل مستجاثه لری بولنمشدر. معادنی ایسه پك چوق اولوب، آمریقا طاغلری دنیانك اك چوق معادنی حاوی اراضیسی دیمك اولمغله، آند سلسله سنك هر طرفنده و علی الخصوص پرو وبولیویاده پك چوق معادن بولنمقده در. بو سلسله نك اك كثرتلی معدنلری كومش و باقیر اولوب، بعض طرفلرده كرك یر آلتنده و كرك ریزه حالنده اوله رق نهرلرك صولرنده آلتون بولندیغی كبی، جیوه وساىٔر معدنلر دخی بولنور. آند سلسله سنده ٥۰ قدر بركان بولنوب، بونلرك ٢۰ سی اقوآدروك مركزی اولان (كیتو) شهرینك

اطرافنده در، كه بونلرك ٣ ی الآن آتش افشان، ٥ ی سكوننده و ١٢ سی سونمش حالده در. پرونك جنوب طرفیله بولیویاده و علی الخصوص (تیتیقاقه) كولنك غرب طرفنده دخی ١٦ بركان بولنیور. شیلینك شمال و جنوب طرفنده دخی ایكی صره بركانلر واردر. آند سلسله سنك مرتفع ذروه لری آره لرنده بر چوق بوغازلر و چكیدلر وار ایسه ده، بونلرك ارتفاعلری ٣۰۰۰ متره دن زیاده اولمغله، شدت برودت طبیعی اولدیغی كبی، اكثریسنك یوللری دخی كچی یولندن عبارت اولوب، صرب و اوچوروم محللردن كچلدیكیچون، اكثریا بو یوللره آلیشمش اولان یرلیلر بینك حیوانی خدمتنی ایفا ایدرلر. مع هذا آند سلسله سنك مرتفع محللرنده جابجا دمیر یوللر یاپلمقده اولدیغندن، كیتدكجه انسان آرقه سنده سیاحت ایتمك احتیاجی دها آز كورلمكده در. ایكی دمیر یول خطی دخی آند سلسله سنی قطع ایده رك، بحر محیط آطلاسی سواحلنی بحر محیط كبیر سواحلیله ربط ایتمك اوزره در. دردست انشا اولان بو ایكی خطدن بری قولومبیاده‌ دیكری دخی شیلی ایله آرجنتین آره سنده واقعدر. آند سلسله سنك سرمدی قارلرله مستور اولان مرتفع محللرینك آلتی یعنی موقتاً قارله مستور اولان یرلری نباتاتدن خالی اولوب، صرب قیالرله قورو بایرلردن عبارتدر. دها آشاغیده‌ بر طاقم قبا اوتلر یتیشیر، كه بو یرلر آمریقانك (غوآناقو) و (ویغوینه) دنیلن و كچی ایله دوه آره سنده اولان حیوانات مخصوصه سنك مرعالری اولوب، اسپانیوللر بیننده (پارامو) اسمیله معروفدرلر. بو اراضینك آلت طرفنده یعنی ٤۰۰۰ ایله ٣۰۰۰ متره ارتفاعلری آلتنده یالكز پتیتس یتیشیور. دها آشاغیده آرپه، صكره‌ بغدای، صكره مصر حاصل اولور. اك قابل سكنی یرلری ١۰۰۰ ایله ٢۰۰۰ متره ارتفاع آره سنده بولنانلر اولوب، بو محللرده قهوه، شكر قامشی، پاموق و انواع میوه لر یتیشیر. بیك متره دن آشاغی اولان یرلرك محصولاتی پك چوق اولوب، آمریقایه مخصوص اولان آناناس ومانیوقه ایله موس، قاقاىٔو، پورتقال وساىٔر انواع میوه لر حاصل اولور. آند سلسله سنك آشاغی محللرنده خرما آغاجلرینك انواعی بولنوب، دها یوقاریده قینه قینه آغاجلری پك كثرتلیدر. دها یوقاریده جسیم میشه آغاجلری وساىٔر اشجار بولنوب،

ارتفاع ٣۰۰۰ متره یی تجاوز ایدنجه، اشجار سیرك بولنوب، یالكز بعض چالیلر بولنور، و نهایت اونلر دخی كسب ندرب ایده‌ رك، یوقاریده ذكر اولنان (پارامو) لره كیریلیر. ْ٣٧ عرض جنوبیدن یوقاری اولان یرلرده (آند) سلسله سنك اتكلری و آلچق تپه لری صیق اورمانلرله مستور اولوب، بو اورمانلرك آره لرنده كوزل كوللر و بحر محیط‌ آطلاسی یه دوكیلور نهرلر چوقدر. آمریقانك اسویچره سی دنیله بیلن بو محلده یازین هوا سرین و قیشین دخی معتدلدر. آند سلسله سنك ١۰۰۰ متره دن آشاغی اولان اتكلرنده تمساخ بالیقلریله بوآ دنیلن جسیم ییلانلر، زهرلی بیوك اورومجكلر، آمریقایه مخصوص آرسلان و قپلان نوعلری، بر نوع كوچك كیك، انواع میمونلر و پپاغانلرله ساىٔر كوزل قوشلر كثرت اوزره در. بیك ایله ایكی بیك متره لك ارتفاع آره سنده ییلان و تمساخ بالیغیله آرسلان و قپلان‌ نوعلری مفقود اولوب، (تاپیر) دنیلان حیوانله آمریقایه مخصوص دیكر بعض حیوانلر بولندیغی كبی، (شیق) دنیلن بر نوع سیوری سینك دخی انسانلری و حیواناتی پك راحتسز ایدر. ایكی بیكله درت بیك متره آره سنده اولان ارتفاعلرده آمریقایه مخصوص بر نوع بیوك كیكله بر نوع سیاه آیی وساىٔر بعض حیوانات كثرتله بولنور. درت بیكله بشبیك متره آره سنده اولان ارتفاعلرده آمریقانك اغنام و صیغر ودوه لری حكمنده اولان (غوآناقو)، (ویغونیه) و (آلپاق) دنیلن حیوانلر بیوك سوریلر حالنده كزرلر ؛ (لامه) دنیلن دیكر بر نوع حیوان ایسه یالكز مأنوس حالنده بولنمقده در. دها یوقاریكی محللرده حیوانات و نباتات بولنمیوب،‌ یالكز قره قوش داىٔمی صورتده قارلرله مستور اولان ٦٥۰۰ متره لك ارتفاعلره قدر چیقار.