Akdeniz - آق دكیز

یاخود بحر سفید، (ورومجه ) كرك روم وكرك اوروپا لسانلرنده ((قره لر آره سی)) معناسنی افاده ایدن اسملرله مسمی اولوب، عربلر دخی اكثریا (بحر الروم) ویا (بحر الشام) دیرلرسه ده،

معنای مذكورله (بحر متوسط) دخی دیرلر. بو واسع دكیز كرۀ ارضك اوچ قطعه سی آره سنده واقع اولوب، شمالاً آوروپا، جنوباً آفریقا وشرقاً آسیا قطعه سیله محدوددر. بحر محیط آطلاسی یه تابع ایسه ده، بو بحرله آنجق سبته بوغازیله اختلاط ایدیور. بحر احمر واسطه سیله بحر محیط هندی یه دخی صنعی اوله رق سویش قنالندن كسب مربوطیت ایتمشدر. بو دكیز دنیاده اك كوزل هوالی واك منبت یرلرله محاط اولوب، اطرافنده سیر سفاىٔنی وبو طریقیله ثروت ومدنیتی تسهیل ایدن كورفز ولیمان وجزیره وشبه جزیره لری پك چوق اولدیغندن، اوته دن بری امم واقوام ممتدنه نك جولانكاهی بولنه كلمشدر. بناءً علیه هر جهتجه اهمیتی فوق العاده در. مرمره، قره دكیز وآزاق دكیزی دخی آق دكیزك تابعلرندن ایسه ده، اونلر آنجق برر طار بوغازله آق دكیزه مربوط اولدقلرندن، آق دكیزدن معدود دكللردر. بو حالده آق دكیز سبته بوغازنسن سوریه سواحلنه قدر ممتد اولوب، شمال طرفی آناطولی، روم ایلی، یونان آووستریا سواحلی، ایتالیا، فرانسه واسپانیا ایله محدوددر. بو حدودوك ایچنده تفصیلات احواللرینی آیریجه بیان ایتدیكمز (آدریاتیق) و (آطه لر دكیزی) دخی بولنیورسه ده، بونلر ینه آق دكیزدن معدوددرلر. غربدن شرقه اولان بویی ٢٧٥۰ كیلومتره در؛ شمالدن جنوبه اولان اكی ایسه پك مختلف اولوب، لیون كورفزیله جزایر ساحلی آره سنده ٧٤٢ ، جنوه كورفزیله تونس ساحلی آره سنده ٨۰۰ ، یونانك ‌(ماتاپه) برونیله بنغازی ساحلی آره سنده ٤۰۰ ، آناطولی ساحلیله مصر ساحلی آره سنده ٥٥۰ ، وسیچلیا ایله تونس آره سنده دخی یالكز ١٣٨ كیلومتره در. مساحۀ سطحیه سی ایسه بر كشفه كوره ٢٦۰٨٥٩٨ ، ودیكر بر كشفه كوره ٢٨٨٥٥٢٢ مربع كیلومتره، وعمقی حد وسطی ایله ١٣٣٩ متره در. ایتالیا وسیچلیانك شمالدن جنوبه اوزانمسیله سیچلیا ایله تونس آره سنده حاصل اولان واسع بوغاز آق دكیزی غربی وشرقی ایكی قسمه آیریور : غربی قسمی جنوباً فریقانك تونس، جزایر وفاس ممالكیله، شمالاً فرانسه، شمال غربی طرفندن اسپانیا، شرق وشرق شمالی طرفندن دخی ایتالیا ایله محدود

ومحاطدر. شرقی ایسه جنوباً آفریقانك طرابلس، بنغازی ومصر قطعه لریله؛ شرقاً سوریه سواحلیله ؛ شمالاً آناطولی، یونان، ایتالیا وبوقسمدن آیریلان آطه لر دكیزی ووندیك كورفزیله؛ غرباً دخی سیچلیا وتونسله محاطدر. آق دكیزك غربی قسمنك سواحلی نسبةً دوز اولوب، یالكز شمال طرفنده برینه (لیون كورفزی)، ودیكرینه (جنوه كورفزی) ویا (لیغوریا دكیزی) دنیلن ایكی آچیق كورفزی واردر؛ وایتالیا شبه جزیره سیله سیچیا. ساردنیا وقورسیقه آطه لری آره سنده اولان محلی دخی (تیرنیا دكیزی) نامیله آیریجه اعتبار اولنیور. بو قسمده آطه اوله رق یالكز ساردنیا وقورسیقه ایله اسپانیا ساحلی قربنده اولان میورقه، مینورقه ودیكر بر ایكی كوچك آطه بولنیور. شرقی قسمی ایسه چوق دها كیرینتلی چیقنتیلی اولوب، ابتدا شمال طرفنده ایتالیا وبالقان شبه جزیره لریله یونان وموره نك اوزانمسندن آدریاتیق دكیزیله آطه لر دكیزی تحصل ایدیور. آدریاتیق دكیزینك خارجنده یونان ایله ایتالیای جنوبی وسیچلیا آره سنده (یونیا) ویا (یونان دكیزی) دنیلن بر دكیز بولنیور، كه بونك ده غرب طرفنده (اوترانته) كورفزی وشرق طرفنده نارده، (پاتراس) و (قورنته) كورفزلری واردر، كه بو صكره كینی آطه لر دكیزندن آیران (قورنته) بر زخنك آچلمقده اولمسیله قریباً یونان دكیزیله آطه لر دكیزی آره سنده اختلاط حاصل اوله جقدر.‌ آطه لر دكیزی ایسه بر چوق كورفزلر تشكیل ایتدكدن بشقه، بر برینك آرقه سنده مرمره، قره دكیز وآزاق دكیزی دخی بوكا مربوطدرلر. شرقی بحر سفیدك جنوبنده یعنی آفریقا ساحلنده دخی تونس ایله بنغازی آره سنه (سرت) كورفزی بولنیور. بودكیزده قبریس، كرید ومالطه آطه لری بولندیغی كبی، یونان دكیزنده دخی قورفه وساىٔر جزایر سبعه بولنیور؛ آطه لر دكیزینك جزایری ایسه بوراده تعداد اولنه میه جق قدر چوقدر. [((آطه لر دكیزی)) ماده سنه مراجعت.]‌سیچلیا جزیره سی ایسه آق دكیزك شرقی وغربی قسمی آره سنده واقع اولوب، حدود یرینی طوتیور. آق دكیزك ماىٔله لری یعنی اطرافنده بولنیوب صولری آق دكیزه دوكیلن یرلر تخمیناً ٦٧٨۰۰۰۰

آق دكیزده اكثریا وعلی الخصوص یازین شمال روزكاری اسوب، بعض دفعه سفاىٔن حقنده مخاطره لیدر. قیش موسمنده لدوسدن حاصل اولان فرطونه لری دخی چوقدر. بعضاً ده غرب جوبی روزكاری اسر. سیچلیا ایله تونس آره سنده قعر دریا پك مرتفع اولوب، آق دكیزك شرق وغرب قسملری آره سنده صویك آلتنده برسد كبی اوزاندیغندن، عمومی آقندیلر حصولنه مانع اولیور. سبته بوغازینك اورته سنده بحر محیط آطلاسیدن كلیر بر آقندی وار ایسه ده، مذكور بوغازك ایكی كناریله درین محلنده دخی آنافور حاصل اولوب، بو وجهله كیرن وچیقان صو آره سنده موازنه حاصل اولیور. آق دكیزك قعری اولدقجه درین اولوب، اك بیوك درینلكی سیچلیا ویونانله بنغازی آره سنده ٣٩٦٨ متره یه واریر. ایكنجی درجه ده اوله رق ساردنیا جزیره سنك اطرافی اولوب، جزیرۀ مذكوره نك غرب طرفنده ٣۰۰۰ دن زیاده، و شرق طرفنده ٣٧٣۰ متره درینلك اولچلمشدر. كرید جزیره سیله مصر آره سنده كی محلی دخی ٣٣٤٥ متره درینلكنده در. بو دكیزك سطحی ٢۰۰ متره آشاغی اینه جك اولسه، ایتالیا سیچلیاده تونسله كسب ارتباط ایدوب، آق دكیز ایكی یه بولنمش اولور. بو سطحك ١۰۰۰ متره آشاغی اینمش فرض اولنسه، آدریاتیق دكیزیله آطه لر دكیزی وقره دكیز بسبتون قورویوب، ویاخود بعض یرلری اوفق كوللر حالنده قالوب، اسپانیا ایله فاسك دخی برلشمه سی لازم كلیر. سطحك ٣۰۰۰ متره آشاغی اینمش آق دكیزی بربرلرندن آیری اوچ كول حالنه قویه بیلیر، كه ذكر ایتدیكمز اك درین محللردر. آق دكیزك سطحی بحر محیط حذاسندن بر متره قدر دها آشاغی اولوب، بو فرق سبته بوغازندن اوزاقلاشدقجه دهازیاده فرق اولنیور؛ حتی سویش قنالنده مد حالنده بو فرق ظاهر اولوب، بحر احمرك سویشده كی صویی پورت سعید صویندن بر متره یوكسك بولنور. آق دكیزك صویی بحر محیط آطلاسینك صویندن یوزده ١ درجه دها طوزلی اولوب، (سرت) كورفزنده‌‌ قبله روزكارلرندن طولایی تخجر زیاده اولدیغندن، او طرفده بو فرق یوزده ایكی درجه یی دخی چكیور، وبناءً علیه اونسبتده دها آغردر.‌ آق دكیزك تبخراتدن سطحی

مربع كیلومتره وسعتنده اولوب، وجه آتی اوزره منقسمدر : آوروپا قطعه سنده كی ماىٔله ١٧٧۰۰۰۰ مربع كیلومتره آفریقا )) )) ٤٥۰۰۰۰۰ )) )) آسیا )) )) ٦۰۰۰۰۰ )) )) جمعاً ٦٧٨۰۰۰۰ )) )) غرب قسمه دوكیلن نهرلرك اك بیوكلری : اسپانیادن (ابرو)، فرانسه دن (رون)، ایتالیادن (آرنو) و (تیبر)، آفریقادن دخی (بحرده)، (شلیف) و (مولویه) نهرلریدر. شرق قسمنه ایسه : ایتالیادن (پو) و (آدیج) ؛ روم ایلندن (درین)، واردار، قره صو ومریج، آناطولیدن كدیز، مندرز، جیحان وسیحان؛ سوریه دن عاصی نهری؛ آفریقادن دخی جمله نك اك بیو كی اولان نیل نهری دوكیلور. آق دكیز ساحللرندن كرك پك آلچق وبطاقلق حالنده بولنانلری وكرك پك یوكسك وقیالق اولانلری آز اولوب، اكثر طرفلری سفاىٔنك یناشمه سنه مساعد اوله جق صورتده در. علم الارض عجابىٔندن اوله رق، بحر مذكور سواحلندن تونس، سیچلیا، آفریقای جنوبی وآطه لر دكیزی سواحلی كیتدكجه یوكسلمكده اولوب، ازمنۀ قدیمه ده ساحل بحرده بولنمش اولان نیجه شهرلر شمدی ساحلدن خیلی ایچریده بولنمقده، ومنفرد بولنمش اولان نیجه آطه لر بربرلریله ویا قره ایله كسب التصاق ایتمش؛ ونیجه لیمان وكورفزلر كول حالنه كیرمشلردر. بالعكس، مصر وآدریاتیقك سواحل شمالیه سیله فرانسه سواحلنك بر قسمی كیتدكجه آلچلمقده اولوب، ساحلده بولنمش اولان بعض سكی شهرلر صویك آلتنده كورلمكده در. جنوه ووندیك كورفزلرینك سواحل شالیه وشرقیه سنده حذای بحردن بر قاچ یوز متره آشاغیده یر آلتندن نهرلر آقوب، دكیزه

آق دكیز اسكله لرینك اك بیوكلری : مارسلیا، جنوه، ناپولی، پالرمو، بریندیسی، وندیك، تریسته، قورفه، پیره، سلانیك، ازمیر، اسكندورن، بیروت، اسكندریه، تونس وجزایردر. آق دكیز اسكله لرینه مخصوص اوله رق، ٣٥۰۰۰ كمی بولنوب، مجموعنك استیعابی ٣ ملیون طونیلاته لق اولمغله، عددجه كرۀ ارض اوزرنده بولنان سفاىٔنك بر ربعی دیمك اولدیغی حالده، استیعابجه اونده بری نسبتنده در؛ چونكه سفاىٔنك اكثریسی كوچكدر. جبل طارق، مالطه وقبریسی استناد كاه اتخاذ ایده رك طولاشان انكلیز سفاىٔنی وساىٔر خارجدن كلن سفینه لر بو حسابه داخل دكلدر. آق دكیزك شرق قسمی سواحلنك قسم كلیسی دولت علیۀ عثمانیه نك النده بولندیغی حالده، بو دكیزده ایشلین سفاىٔنك پك جزىٔی مقداری عثمانلی مالی اولدیغی مع التأسف كوریلیور. آق دكیزده ١١۰۰ فنار بولنیور، وهر طرفنده تحت البحر تلغرافلر تمدید اولنمش، ومنتظم پوسته واپورلری ایشلمكده در چكن ١٨٨٥ سنۀمیلادیه سی ظرفنده آق دكیز اسكله لرنده ١۰۰ ملیونه قریب اهالی بیننده اجرا اولنان تجارت ١٢ ملیارفرانغه قریب قیمتده اولوب، وجه آتی اوزره منقسم بولنمشدر : استیعابلری موادتجاریه قیمتی طونیلاته طونیلاته فرانق ٣٥۰۰۰۰ ۰۰۰ ٦۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ٩۰۰ ٣٥۰۰۰۰ ۰۰۰ ٨۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ٣۰۰۰ ١۰٨۰۰۰۰ ۰۰۰ ٢٨۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ٢٥۰۰ ٣٥۰۰۰۰ ۰۰۰ ١٢۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ١۰۰۰ ٢٥۰۰۰۰ ١۰۰۰۰۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰ ٣ ٢١۰۰۰۰ ۰۰۰ ٢٥۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ٦۰۰ ۰۰۰ ١۰ ۰۰۰ ١٧۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ٣۰۰ ۰۰۰ ٢۰۰ ۰۰۰ ٢٥۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ١۰۰۰ ? ۰۰۰ ١٢۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ٥۰۰ ? ۰۰۰ ١٢۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ١۰۰۰ ٢٥۰۰۰‌ ۰۰۰ ۰۰۰ ٩٤ ۰۰۰ ۰۰۰ ٤٥۰ ٥۰۰۰ ۰۰۰ ۰۰۰ ١ ۰۰۰ ۰۰۰ ١٥۰ ۰۰۰ ٢٨٣ ۰۰۰ ٢۰۰ ١٣٢ ۰۰۰ ۰۰۰ ٧۰۰ ١١ دكیز سواحلنك هر طرفنده مستملكات پیدا ایتمش، وبتون ساحللرینك تجارتی اله آلمشلردی. بعده رومالیلر دكیزك داىٔراً مادار اطرافنده بولنان ممالكی ضبط ایتمكله، بو دكیز اونلرك ملكی اولمش، وبحقٍ عربلر طرفندن (بحر روم) تسمیه اولنمشیدی. خلافت امویه وعباسیه زمانلرنده عربلر بودكیزك بتون شرق و غرب

سنوی ٢ متره آلچالمق لازم كلوب، بونك بر متره سی یاغموردن ودوكیلن نهرلردن تلافی اولنمغله، دیكر بر متره سی بحر محیط آطلاسیدن كلیر؛ بناءً علیه سبته بوغازنده حاصل اولان آقندی خیلی شدتلی اولوب، تا سیچلیانك سواحلنده بیله حس اولنور؛ بحر محیطك مدی حالنده بو آقندی دها زیاده حس اولنوب، جذری حالنده ایسه موقتاً آق دكیزدن بحر محیط چیقان آنافور زیاده كورینور. آق دكیزده مد وحذر وقوع بولمدیغی ادعا اولنمش ایسه ده، آغریبوز بوغازنده اسكیدن بری مد وجذر فرق اولنمقده بولندیغی كبی، ساىٔر طرفلرده دخی آز چوق حس اولنوب، اسكندریه ده ١ ، سرت سواحلنده ٢ وتونسك شرق جنوبی سواحلنده ٢ متره یه قدر فرق كورلدیكی محققدر. بحر محیط آطلاسینك رنكی قویو یشیل اولدیغی حالده، آق دكیزك رنكی غایت كوزل صورتده ماىٔیدر. آق دكیز طالغه لرینك بحر محیط طالغه لری قدر یوكسلمه مسی طبیعی ایسه ده، آق دكیز طالغه لری دخی اكثریا اوچ درت وبعضاً بش آلتی وحتی طقوز متره یه قدر ارتفاع كسب ایتدكلری كورلمشدر. بتون آق دكیز سواحلنده سنوی ۰۰۰ ٦۰۰ ١ طونیلاته طوز چوقاریلیر. ایشلین سفاىٔن مجموع یلكن كمیسی واپور اسپانیا ٢٥۰۰ ١۰۰ فرانسه ٢۰۰۰ ٢٥۰ ایتالیا ١١۰۰۰ ١٥۰ آوستریا ٨٥۰۰ ١١۰ یونان ٥١۰۰ ٢۰ دولت عثمانیه ٢٢۰۰ ١۰ رومانیا ١۰۰ ? روسیه ٢١۰۰ ١۰۰ مصر ١۰۰ ٥٦ قبریس مالطه وجبل طارق ? ۰ جزایر وتونس ٤٥۰ ۰ طرابلس بنغازی وفاس ٢۰۰ ۰ جمعاً ٢٥۰ ٣٥ ٧٩٦ آق دكیز اك اول فنیكه لیلرك جولانكاهی اولوب، كمیجیللكده برنجی اولان بو قوم قدیم‌ آق دكیزك هر طرفنده اجرای تجارت ایتمش؛ وفنیكه ومصر مدنیتنك یونانه وآق دكیزك ساىٔر آوروپا، آسیا وآفریقا سواحلنه سرایت وانتشار ایتمسنه سبب اولمشلردر. فنیكه لیلردن صكره نوبت یونانیلره كلوب، بونلر دخی بو

وجنوب طرفلرینی وباشلیجه جزایرینی ضبط ایدوب، سواحل شمالیه ده دخی كندیلریله رقابته كیریشه بیله جك هیچ بر قوم متمدن بولندیغندن، بر قاچ عصر اهل اسلامك نفوذی آلتنده وعربلرك تجارتنه مخصوص قالمشیدی. بعده جنوه ووندیك جمهوریتلری اویانوب، سواحل وجزایرك اك مهملرینی الده ایتمكله، آق دكیز تجارتی بونلره انتقال ایتمشیكن، بر آره لق خیرالدین ومراد رىٔیسلر كبی دكیز فاتحلرینك قوتیله اكثر طرفلری عثمانلیلرك حكم ونفوذی آلتنه كیرمش؛ واو صره ده ممالك عثمانیه آق دكیز سواحلنك نصفندن زیاده سی اوزرینه یایلمش ایسه ده، بعده عثمانلیلرده تجارتجه حاصل اولان رهاوت اوزرینه، آق دكیز تجارتی ایتالیانلره، روملره، فرانسزلره وبو دكیزه موقعاً اشتراكلری اولمیان انكلیزلره چكمشدر.