Atlasi - آطلاسی

بحر محیط _ كرۀ ارضك قسم اعظمنی احاطه ایدن و ((بحر محیط)) تعبیر اولنان واسع دكیزلرك بریدر، كه یكی دنیا ایله سكی دنیا آره سنده، یعنی آوروپا وآفریقا سواحل غربیه سیله آمریقانك سواحل شرقیه سی مابیننده واقع اولوب، بحر محیط شمالیدن بحر محیط جنوبی ‌قدر ممتد اولور. بو اسم اسكی یونانیلر طرفندن، (اطلاس) طاغنه، ودها طوغریسی بو نامله اعتقاد ایتدكلری بر جن ایله اونك قیزلری زعم اولنان (اطلانتیده) یعنی ((آطلاسیات)) نام پریلره نسبتله، بو بحر محیط ودها طوغریسی اووقتلرده معلوملری اولان سبته بوغازی خارجنده كی قسمنه ویرلمشیدی. بو بحر محیطی اك اول كشف وبر چوق طرفلرینی سیر ایتمش اولان فنیكه لیلرك بوكا نه نام ویردكلری معلوممز دكلسه ده، مؤخراً بو بحر محیطك سواحلنه قدر توسیع ممالك ونشر كلمة الله

ایكی قسمه آیریور، كه بو تقسیم مجرد اعتباری اولمیوب، طبیعیدر؛ چونكه بو ایكی قسم شكل وهیىٔتجه وبر چوق احوال طبیعیه جه بربرلرندن فرقلیدر. شمالی قسمنك كرك شرقاً وكرك غرباً بر چوق كیرنتی وچیقنتیلری، وبناًء علیه بر طاقم شبه جزیره، جزیره، بوغاز، كورفز ودكیزلری واردر. شبه جزیره لرینك باشلیجه لری آمریقاده لابرادور، یكی اسقوچیا، فلوریده، یوقاتان؛ اوروپاده اسقاندیناویا (یعنی اسوج ونوروج)، دانیمارقه، ایبریا (یعنی اسپانیا وپورتكیز) شبه جزیره لریدر. آطه لرینك باشلیجه لری انكلتره، ایرلانده، ایسلانده، غروىٔنلاند، ترنو، آنتیل جزایری وآفریقا سواحلی قارشیسنده كی مادره ایله آسور، قناریه ویشیل برون آطه لریدر. بحر محیط آطلاسینك قسم شمالیسندن آیریلان دكیز وكورفزلرك دخی باشلیجه لری بر طرفدن هودسون دكیزی، سنت لورن كورفزی، مكسیقه كورفزی، آنتیل آطه لری دكیزی؛ ودیكر طرفدن شمال دكیزی، بالطیق دكیزی وبوندن آیریلان بو تنیا وفینلانده كورفزلری، مانش دكیزی، غاسقونیه كورفزی، بحر سفید وبونك شعباتندن اولان آدریا تیق (یعنی وندیك كورفزی)، آطه لر دكیزی، مرمره، بحر سیاه، آزاق دكیزی. بحر محیط آطلاسینك جنوبی قسمی ایسه آفریقا وآمریقای جنوبینك دوز ساحللریله محاط اولوب، ذكره شایان شبه جزیره ودكیز و كورفزلری یوقدر؛ كینه كورفزی كورفز دنیله میه جك قدر واسع وآچیقدر، وجزایری بو كورفزده بولنان بر طاقم كوچك آطه لرله (سنت هلنه) كبی بحر محیطك اورته لرنده بولنان برقاچ پراكنده قیالردن عبارتدر. بحر محیط مذكورك شمالی قسمنه آفریقادن نیل، آوروپادن دون، طونه، پو، رون، تاج، لوآر، سینه، رین، البه، ویستوله، تامیسه؛ وآمریقادن میسیسیپی، اوره نوق، آمازون كبی بیوك نهرلر؛ وجنوبی قسمنه آفریقادن نیجر وقونغو، وآمریقادن سان فرانچسقو ایله لاپلاته نهرلری دوكیلور. بحر محیط آطلاسی جنوب طرفندن آچیق اولمغله، بحر منجمد جنوبی وبحر محیط كبیر ایله وبونك بر پارچه سی حكمنده اولان بحر محیط هندی ایله اختلاط ایتدیكی كبی، شمال طرفندن دخی ایكی طریق واسطه سیله بحر محیط شمالی ایله اختلاط ایدیور، كه بو طریقلرك بری غروىٔنلانه ایله آمریقا آره سنده اولان (دا-

ویس) بوغازیله (بافن) دكیزندن و (اسمایت) بوغازندن، ودیكری غروىٔنلاند ایله نوروج آره سندن چكر. بو ایكی بوغازك برندن كیریلوب بهرنك بوغازندن چیقیله رق، بحر محیط آطلاسی ایله بحر محیط كبیر آره سنده شمالدن بر طریق آچلمسی ایچون جهد اولنمش ایسه ده، بحر محیط شمالینك همان داىٔمی صورتده منجمد بولنمسندن طولایی، بو طریقك كشادی ممكن اوله مامشدر. بحر محیط آطلاسی، آوروپایه قربیتی مناسبتیله، بیوكلكنه نسبةً، پك ایی معاینه وتحقیق اولنه رق، اكثر طرفلرینك عمقی وقعرینك حال وصورتی تعین ایتمشدر. درینلكی پك زیاده اولوب، جنوبی قسمنك بعض محللرنده ١٤۰٨٢ متره لك عمق اولچلمش ایسه ده، بواولچی طوغری اولدیغی حالده، بر اوچورومه مصادف اوله جغی آكلاشیلیور؛ چونكه دكیزك دیبی دخی مكشوف قره لر كبی طاغلرله بایرلر واووه لر واوچوروملردن عبارتدر؛ علی الخصوص آوروپا ایله آمریقا آره سنده ْ٥۰ عرض شمالینك آلت واوستنده

غازندن چیقدقدن صكره، ایكی یه آیریله رق، بری لا برادور وممالك مجتمعه نك سواحل غربیه سنك یانندن چكه رك مكسیقه كورفزینه منتهی اولور؛ ودیكری غروىٔنلاند سواحلنی طولاشه رق ینه شماله طوغری چیقار. ایشته آمریقای شمالی سواحلی شرقیه سیله غروىٔنلاندده هوانك، اقلیملرینك اقتضاسندن زیاده، صوىٔوق اولمسی بو صوىٔوق آقندینك تأثیراتندندر. ایكنجی آقندی مكسیقه كورفزندن چیقوب، شمال شرقی یه طوغری كیدر؛ واوروپا سواحلی قارشیسنه كلنجه، ایكی قوله آیریلوب، بر قولی انكلتره وایر لانده ایله نوروج سواحلی بوینجه تا (اسپیچبرغ) ویكی (زمبله) یه قدر چیقار؛ ودیكر قولی پورتكیز وآفریقانك سواحل غربیه سنه طوقنه رق، خط استوانك اوستندن غربه طوغری رجعتله ینه مكسیقه كورفزینه دونر. بو آقندی (غولف استریم) نامیله معروفدر. اوچنجی آقندی ایكی صوىٔوق آقندیدن مركبدر، كه بونلرك بری جنوب غربیدن كلوب، (هورن) بروننی طولاشه رق، بحر محیط آطلاسی یه كیرر، و دیكری بحر منجمد جنوبیدن كلیر؛ بونلرك برلشمه سندن حاصل اولان صوىٔوق آقندی شمال شرقی یه طوغری آقه رق، امید بروننه واصل اولور، واورادن شرقه طوغری بر قول صالدقدن صكره، آفریقای جنوبینك سواحل غربیه سی بوینجه كینه كورفزینه قدر چیقار، واورادن خط استوا بوینجه غربه طوغری كیده رك، وصوىٔوقدن صیجاغه تحول ایده رك، برازیلیانك (ساىٔو روق) بروننه تقرب ایدنجه، مكسیقه كورفزینه بر قول صالدقدن صكره، جنوبه طوغری دونر، وآفریقای جنوبی سواحلی بوینجه (هورن) بروننه طوغری بر قول دها صالدقدن صكره، قسم كلیسی شرقه طوغری دونه رك، بحر محیط آطلاسینك قسم جنوبیسنده بر دور داىٔم اجرا ایدر. بحر محیط آطلاسینك ذكره شایان غریب بر حالی دها واردر كه اوده (غولف استریم) آقندیسنك پورتكیز وآفریقا سواحلنه قدر كیدوب ده تكرار مكسیقه كورفزینه كلمسیله حاصل اولان بر داىٔرۀ واسعه نك بر طاقم نباتات بحریه‌ ایله مستور اولمسیدر. پورتكیزلیلرك ((اوت دكیزی)) معناسیله (سارغاسو) تسمیه ایتمش اولدقلری وبزم (بحر الحشیش) تسمیه ایده بیله جكمز بو كیز آفریقا وپورتكیز سواحلنك

قارشیسنده كی (آسور) آطه لرندن آمریقانك (آنتیل) آطه لری قربنه، یعنی طول غربینك ٢٣ درجه سندن ٧٣ درجه سنه، وعرض شمالینك ٢٧ درجه سندن ٣٨ درجه سنه قدر ممتد اولور. آمریقانك كشفنه كیدن (قریستوف قولومب) ك آرقه داشلرینی دهشته دوچار ایدن بو اوتلر ارباب فنی دخی سبب وحقیقتلرینك كشفندن عاجز براقمشدر. طبیعیونك كیمی بو اوتلرك آقندیلر واسطه سیله آقندی وحر كتدن مصون اولان بومحله كتیریلوب بریكدیكنی، وكیمی قعر بحردن قوپوب چیقدقلرینی التزام ایتمش ایسه ده، سطحی بحرده تحصل ایدوب صویك اوستنده نشو ونما بولملری احتمالی دها قویدر؛ چونكه بو اوتلر قورو اولمیوب، داىٔما تازه در. اسكی فنیكه لیلر سبته بوغازینی چكه رك، بحر محیط آطلاسی یه چیقمش، وشمالاً انكلتره ودانیمارقه یه واسلانده اولمسی محتمل اولان (توله) جزیره سنه، وجنوباً دخی كینه كورفزینه قدر كیتمكه، وحتی امید بروننی دخی طولاشه رق آفریقانك دورینه، والحاصل بحر محیط مذكورك كافۀ سواحل شرقیه سنی كورمكه موفق اولمشلر ایسه ده، زمان قدیمك انكلیزلری دنیله بیلن بو قوم غیورك انقراضندن صكره، اسكی یونانلیلرله رومالیلر آنجق فنیكه لیلردن ایشیتدكلری نقصان ویلان یاكلیش بر طاقم روایاتی قید ایدوب، كندیلری بو بابده بر كشف وتجربه یوللرینه كیتمه مشلردر. عربلر ایسه (اشبونه) یعنی لیسبونه اسكله سنده سفاىٔن تجهیزیله بحر ظلماته طالوب اجرای كشفیاته تصدی ایتمشلر ایسه ده، تشبشلری مثمر اوله مامش، وبو بحر حقنده كی معلومات قدیمه یه پك آز شیلر علاوه ایتمشلردی. نهایت اون بشنجی عصر میلادی اواخرنده قریستوف قولومبك آمریقایی كشف ایتمسیله، اسپانیوللرك آمریقایه واقع سفرلری، و (واسقو دی غاما) نك یكیدن امید بروننی كشفی اوزرینه پورتكیزلیلرك او طریقله كیدوب كلملری بحر محیط آطلاسی یی تمامیله معلوم بر حاله قویمش؛ وبوكون ایسه بو بحر محیطك هر طرفنه منتظم صورتده واپورلر آمد شد ایتمكه باشلامش؛ وتحت البحر تلغرافلر تمدید اولنمشدر.